Kupno towarów lub usług w Internecie wiąże się z możliwością podjęcia większej ilości środków prawnych niż w przypadku zawarcia umowy w inny sposób. Możliwe do podjęcia środki prawne są jednak na tyle zróżnicowane, że przed ich podjęciem należy dokładnie przeanalizować stan faktyczny i dostosować do niego nasze roszczenia.
Stan prawny w artykule aktualny na 2020 r.
Dobór środków prawnych zależy od dwóch okoliczności. Po pierwsze kluczowe jest ustalenie stron transakcji. Jeśli sprzedawcą jest przedsiębiorca, a kupującym konsument, to otwiera się przed nami pełna gama środków prawnych. Bardziej ograniczone roszczenia przysługują nam, gdy transakcja zawierana jest pomiędzy dwójką przedsiębiorców lub dwiema osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.
Po drugie nasze roszczenia uzależnione są od tego, czy nabyta przez nas rzecz lub zamówiona usługa ma jakieś wady, czy też jest w inny sposób niezgodna z prezentowanym nam uprzednio opisem.
Możliwe do podjęcia środki prawne to:
1. Żądanie obniżenia ceny / odstąpienie od umowy / żądanie naprawy lub wymiany w oparciu o przepisy dotyczące rękojmi (art. 556 i n. Kodeksu cywilnego).
2. Odstąpienie od umowy w oparciu o art. 27 Ustawy o prawach konsumenta.
3. Dochodzenie odszkodowania w oparciu o art. 471 Kodeksu cywilnego, w związku z nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zobowiązania przez sprzedawcę.
4. rozwiązanie umowy poprzez złożenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli o zawarciu umowy złożonego pod wpływem błędu co do treści czynności prawnej w oparciu o art. 84 Kodeksu cywilnego.
| Środek prawny | Istnienie wady | Wymagany status konsumenta |
| art. 556 Kodeksu cywilnego (rękojmia) | Tak | Nie |
| art. 27 Ustawy o prawach konsumenta | Nie jest konieczne | Tak |
| art. 471 Kodeksu cywilnego | Tak | Nie |
| art. 84 Kodeksu cywilnego | Nie jest konieczne | Nie |
Art. 556 Kodeksu cywilnego (rękojmia)
Skorzystanie z roszczeń z tytułu rękojmi (tak dla konsumentów jak i w przypadku pozostałych kupujących) dla umów zawartych po 25.12.2014 r. zostało unormowane w Kodeksie cywilnym. Warunkiem skorzystania z roszczeń jest istnienie wady, przez którą rozumie się jakiś rodzaj niezgodności towaru z umową. Przykładowe rodzaje niezgodności wymieniono w art. 556[1] Kodeksu cywilnego.
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
§ 2. Jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent.
§ 3. Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.
Jeśli realizujemy uprawnienia z tytułu rękojmi jako konsumenci, mamy pewne udogodnienia m.in. w postaci domniemania niezgodności towaru z umową, jeśli wada ujawniła się przed upływem roku od dnia wydania rzeczy. Nasze roszczenia to przede wszystkim żądanie obniżenia ceny lub uprawnienie do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Będąc konsumentem może również żądać naprawy lub wymiany rzeczy. Szczegółowo omówię te kwestie w jednym z kolejnych wpisów.
Art. 27 Ustawy o prawach konsumenta
Uprawnienie do odstąpienia od umowy w oparciu o art. 27 Ustawy o prawach konsumenta jest bardzo korzystne, ponieważ nie wiąże się z koniecznością wykazania jakichkolwiek przesłanek takich jak np. wada rzeczy. Konieczne jest jednak zawarcie umowy jako konsument. Termin na odstąpienie wynosi 14 dni od momentu otrzymania zakupionej rzeczy. Termin jest zachowany, jeśli w tym okresie zostanie wysłane stosowne oświadczenie. Ponadto jeśli sprzedawca nie poinformował nas o prawie do odstąpienia, termin na złożenie oświadczenia ulega wydłużeniu o dodatkowe 12 miesięcy.
Dla skuteczności odstąpienia nie jest konieczne równoczesne zwrócenie rzeczy. Należy pamiętać, że zwracana rzecz powinna być w stanie niemal nienaruszonym. Jako kupujący możemy z nią zrobić tylko tyle, ile z rzeczą, którą sprawdzalibyśmy w sklepie (wyjęcie z pudełka, podpięcie do prądy itp.).
Art. 28. Bieg terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się:
1) dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która:
a) obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części,
b) polega na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy;
2) dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
Art. 29. 1. Jeżeli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu terminu, o którym mowa w art. 27.
2. Jeżeli konsument został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy przed upływem terminu, o którym mowa w ust. 1, termin do odstąpienia od umowy upływa po 14 dniach od udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie.
Art. 30. 1. Konsument może odstąpić od umowy, składając przedsiębiorcy oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Oświadczenie można złożyć na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 2 do ustawy.
2. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
3. Jeżeli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy:
1) przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy;
2) przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy. 4. Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa w ust. 3.
Art. 471 Kodeksu cywilnego
Wskazany przepis nakłada na dłużnika (tj. jedną ze stron stosunku prawnego zobowiązaną w stosunku do drugiej) odpowiedzialność za szkodę w efekcie nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania na rzecz drugiej strony. Skorzystanie z art. 471 Kodeksu cywilnego jest możliwe np. wtedy, gdy z jakiegoś powodu nie możemy wykonać uprawnień z tytułu rękojmi. Możliwe będzie to chociażby w efekcie upłynięcia ustawowych terminów, które dla rękojmi są krótsze niż dla art. 471 k.c. Konieczne jest jednak powstanie po stronie kupującego szkody, przez co będziemy przede wszystkim rozumieć poniesienie kosztów w związku z naprawą wadliwej rzeczy.
Art. 471 Kodeksu cywilnego jest również podstawą roszczeń kupującego realizującego uprawnienia z tytułu rękojmi, poniesionych w związku z powstałą wadą (np. koszt pomocy prawnej lub koszt skorzystania z pomocy rzeczoznawców).
Art. 84 Kodeksu cywilnego
Konstrukcja błędu jest możliwa do wykorzystania zarówno w sytuacji, gdy utraciliśmy już uprawnienia z tytułu rękojmi (wyłączenie uprawnień lub upływ terminów) lub gdy sprzedawca co prawda poinformował nas o właściwościach przedmiotu sprzedaży, ale zrobił to w taki sposób, że kupujący został wprowadzony w błąd. Mylne wyobrażenie co do właściwości nabywanej rzeczy może być podstawą rozwiązania zawartej umowy. Przykładem takiej sytuacji może być popularna na serwisach aukcyjnych sprzedaż zdjęcia rzeczy zamiast rzeczy. Konstrukcja błędu została obszernie opisana w tym wpisie.
Inne uprawnienia kupującego
Jeśli interesują Cię ogólne informacje na temat uprawnień kupującego przy stwierdzeniu wadliwości towaru (rękojmia) znajdziesz je tutaj. Różnice pomiędzy rękojmią a gwarancją znajdziesz w tym artykule. Wzory pism wykorzystywanych przy realizowaniu roszczeń z tytułu rękojmi są dostępne tutaj. Mogą być przydatne np. wtedy, gdy będziesz chciał wnieść reklamację, nie mając paragonu. Tak, jest to możliwe.
Może również zainteresować Cię artykuł o terminach odpowiedzi na reklamację obowiązujących sprzedawcę: 14-dniowym terminie przy rękojmi oraz 30-dniowym terminie w pozostałych przypadkach. Bardzo popularnym zagadnieniem jest również prawo konsumenta do zwrotu towaru kupionego przez Internet, bez podania przyczyny, w terminie 14 dni.
Pomoc prawna
Potrzebujesz porady prawnej lub innego rodzaju pomocy prawnej? Skorzystaj z formularza kontaktowego. W ciągu kilku godzin skontaktuje się z Tobą jeden z naszych prawników. Zapewniamy bezpieczeństwo Twoich danych osobowych i bezpłatne, wstępne informacje o możliwościach pomocy w Twojej sprawie.
Źródło obrazu: creativecommons.org. Autor: Elly Köpf. Licencja: CC BY-SA.
Witam zakupiłem słuchawki z mikrofonem do grania w Lombardzie niestety na miejscu nie miałem jak ich sprawdzić czy poprawnie działaja sprzedawca pozwolił sprawdzić je w domu po zakupie poszedłem odrazu sprawdzić sprzęt okazało się że mikrofon nie działa wruciłem tak jak się dogadałem ze sprzedawcą 15min po zakupie sprzedawca sprawdził sprzęt i przyznał mi racje jednak na zwrot pieniedzy muszę czekać 14dni czy moge się starać o natychmiastwy zwrot pieniedzy?
[…] kupującego przy zawieraniu umowy przez Internet (nie tylko z tytułu rękojmi) znajdziesz w tym artykule. Prawo do zwrotu towaru w terminie 14 dni bez podania przyczyny opisano tutaj. Może również […]
[…] maszprawo.org.pl nowy wpis dotyczących uprawnień osób zawierających umowy przez Internet. Omówienie przepisów o tyle […]