Reklamacja bez paragonu

Większość przedsiębiorców w relacjach z konsumentem podkreśla konieczność przedstawienia paragonu w przypadku reklamacji. Takie żądanie przedsiębiorcy nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa. Zawsze możliwa jest reklamacja bez paragonu. Nieistotne jest tutaj, czy konsument w momencie kupna zgodzi się na takie postanowienie (zawarte np. w regulaminie).

Stan prawny w artykule aktualny na 2020 rok.

Reklamacja bez paragonu

Odpowiadając na pytanie czy możliwa jest reklamacja bez paragonu pamiętajmy, że podstawą reklamacji może być każdy dowód uprzedniego zawarcia transakcji ze sprzedawcą, a więc wydruk historii operacji ze strony naszego banku, zeznania świadków, a nawet samo oświadczenie kupującego. Warto więc płacić za zakupy kartą, ponieważ nawet przy zgubieniu paragonu bez problemu odnajdziemy w historii operacji wystarczające uprawdopodobnienie okoliczności dokonania przez nas zakupu u konkretnego przedsiębiorcy na określoną kwotę.

Podstawą prawną powyższych twierdzeń jest art. 556 i n. Kodeksu cywilnego. Popularnie nazywana reklamacja to, w większości przypadków, nic innego jak roszczenie z tytułu rękojmi.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny

Art. 556. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Art. 556[1]. § 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. (…)

Art. 558. § 1. (20) Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych. (…)

Żądanie paragonu jako klauzula niedozwolona

Żądanie przez sprzedawcę paragonu jako podstawy rozpatrzenia roszczenia z tytułu rękojmi, stanowi próbę ograniczenia uprawnień konsumenta wynikających z ww. regulacji. Tym samym zgodnie z art. 558 § 1 k.c., postanowienie takie, utrudniające reklamację bez paragonu, może być śmiało uznane za klauzulę niedozwoloną.

Co jednak, gdy sprzedawca uważa, że zgodziliśmy się na jego warunki przez sam fakt dokonania zakupu lub zaakceptowanie regulaminu jego sklepu i dlatego reklamacja bez paragony jest niemożliwa? Wystarczy powołać się na art. 385(1) Kodeksu cywilnego, który przesądza o niewiążącym charakterze klauzul niedozwolonych.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny

Art. 385(1). § 1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
§ 2. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.
§ 3. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.
§ 4. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.

UOKiK w sprawie paragonów

W przypadku opornych sprzedawców warto uświadomić im możliwość ewentualnego postępowania przed UOKiK, ponieważ klauzule dotyczące paragonów widnieją już w Rejestrze UOKiK. Tym samym zachowanie sprzedawcy może być uznane za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów.

Rejestr klauzul niedozwolonych UOKiK

Numer wpisu: 4242
„Podstawą przyjęcia reklamacji jest dowód zakupu towaru (paragon fiskalny lub faktura VAT)”

Numer wpisu: 4133
„Z towarem należy zwrócić paragon zakupu, jeżeli został wystawiony. Klient przed wysyłką towaru musi powiadomić za pomocą email oraz telefonicznie pracownika BHPEX o fakcie nadania przesyłki. Brak powiadomienia może oznaczać nie odebranie przesyłki”

Numer wpisu: 2685
„Do reklamowanego lub zwracanego produktu konieczne jest dołączenie paragonu”

Numer wpisu: 585
„Wszelkie zwroty mogą nastąpić z uwagi na fakt posiadania kasy fiskalnej wyłącznie po zwrocie paragonu fiskalnego”

Pomoc rzecznika konsumentów

Warto też powiadomić o takich praktykach miejskiego rzecznika konsumentów wnosząc o to, żeby zwrócił się z żądaniem przedstawienia wyjaśnień przez przedsiębiorcę. Przedsiębiorca, który nie ustosunkuje się do uwag rzecznika popełnia wykroczenie zagrożone grzywną w wysokości co najmniej 2000 zł.

Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów

Art. 42. 1. Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy: (…)
3)    występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów; (…)
4. Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik konsumentów, działając na podstawie ust. 1 pkt 3, jest obowiązany udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika.
(…)
Art. 114. 1. Kto, wbrew przepisowi art. 42 ust. 4, narusza obowiązek udzielenia rzecznikowi konsumentów wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia rzecznika lub obowiązek ustosunkowania się do uwag i opinii rzecznika, podlega karze grzywny, nie mniejszej niż 2.000 zł.

Inne uprawnienia kupującego

Jeśli interesują Cię ogólne informacje na temat uprawnień kupującego przy stwierdzeniu wadliwości towaru (rękojmia) znajdziesz je tutaj. Różnice pomiędzy rękojmią a gwarancją znajdziesz w tym artykule. Wzory pism wykorzystywanych przy realizowaniu roszczeń z tytułu rękojmi są dostępne tutaj.

Ogólne omówienie wszystkich uprawnień kupującego przy zawieraniu umowy przez Internet (nie tylko z tytułu rękojmi) znajdziesz w tym artykule. Może również zainteresować Cię artykuł o terminach odpowiedzi na reklamację obowiązujących sprzedawcę: 14-dniowym terminie przy rękojmi oraz 30-dniowym terminie w pozostałych przypadkach. Bardzo popularnym zagadnieniem jest również prawo konsumenta do zwrotu towaru kupionego przez Internet, bez podania przyczyny, w terminie 14 dni.

Pomoc prawna

Potrzebujesz porady prawnej lub innego rodzaju pomocy prawnej? Skorzystaj z formularza kontaktowego. W ciągu kilku godzin skontaktuje się z Tobą jeden z naszych prawników. Zapewniamy bezpieczeństwo Twoich danych osobowych i bezpłatne, wstępne informacje o możliwościach pomocy w Twojej sprawie.